ارزیابی پایداری توسعه بخش حمل و نقل در استانهای ایران با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک

شاخص جای پای اکولوژیک یکی از مهمترین شاخصهای اندازه گیری توسعه پایدار در مناطق جغرافیایی است که رفتارهای مصرفی ساکنان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در این مطالعه به دنبال آن بوده ایم تا این شاخص را برای نیازهای مصرفی حمل و نقل ساکنان استانهای ایران برآورد نماییم. علاوه براین محاسبه ظرفیت زیستی و مقایسه آن با جای پای اکولوژیک حمل و نقل به ما این امکان را داد تا استانهای زیست کُش شناسایی کنیم. نتایج مطالعه نشان می­دهد که مناطق زیست کش اغلب در کمربند مرکزی ایران قرار داشته و شامل استانهای تهران، البرز، قزوین، قم، اصفهان، مرکزی، زنجان، همدان، اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی می­باشند. به عبارت دیگر تامین نیازهای حمل و نقل ساکنان استانهای فوق در حال تخریب زیست کره می­باشد. در این میان مقدار کسری اکولوژیک در استانهای تهران، البرز و قم بسیار بالاتر از ظرفیت زیستی آنان می‌باشد. اما مطالعه حرکت‌های همزمان متغیرها نشان از آن دارند که استانهای واقع در کمربند میانی کشور هرچند دارای تولید سرانه بالایی هستند، اما اثرات سوء زیست محیطی در آنها بالاست، بنابراین این استانها دو جنبه مهم توسعه پایدار شهری، یعنی محیط زیست و سلامت اجتماعی را فدای رسیدن به تولید بالاتر می‌کنند.